علائم تجاری

موارد تعقیب کیفری صادرکننده چک|دفتر حقوقی موکل

بسیاری از مراجعه كنندگان به بانك ها پس از اینكه متوجه می شوند چك دریافتی آنها بلامحل است، نمی دانند چگونه باید طرح دعوی كنند. به همین دلیل قانونگذار راهکارهایی برای این افراد، در قانون پیش بینی کرده است.
طبق قانون، چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده، تمام یا قسمتی از وجهی که در نزد بانک (محال علیه) دارد، به دیگری واگذار می کند.
هر كس با علم به بسته بودن حساب بانكی خود، به صدور چك اقدام كند، عملش در حكم صدور چك بلامحل خواهد بود.
 

دفتر حقوقی موکل، ارائه دهنده خدمات حقوقی، وکالت کلیه امور حقوقی توسط وکیل پایه یک دادگستری تهران

 برای تعقیب کیفری صادرکننده چک بلامحل، دارنده چک باید شکایت کند؛ طبق قانون، دارنده چک به کسی گفته می شود که برای نخستین بار، چک را به بانک محال علیه ارایه می دهد و گواهی عدم پرداخت به نام او صادر می شود.
به گزارش میزان، برای اینکه مشخص شود چه کسی برای نخستین بار، برای وصول وجه چک به بانک مراجعه کرده است، بانک ها مکلفند با مراجعه دارنده چک، هویت کامل و دقیق او را در پشت چک با ذکر تاریخ قید کنند.
شخصی که چک پس از برگشت از بانک، به وی منتقل می شود، حق شکایت کیفری ندارد البته اگر شخصی چک را برگشت بزند و سپس فوت کند، ورثه او حق تعقیب کیفری خواهند داشت زیرا چک قهرا به آنها منتقل شده است.
اگر بعد از برگشت چک، دارنده آن را به دیگری انتقال دهد یا اینکه پس از برگشت و تنظیم شکایت کیفری، شاکی، چک را به دیگری واگذار کند، تعقیب کیفری متوقف شده و متهم از این حیث قابل تعقیب نخواهد بود.

 

تحت چه شرایطی صادركننده چك بلامحل قابل تعقیب كیفری است؟


در صورت تحقق شروطی، چك بلامحل دارای جنبه كیفری است و صادركننده آن برای اعمال مجازا ت های مقرر در قانون صدور چك، قابل تعقیب كیفری خواهد بود. به طور كلی باید گفت صادركننده چك بلامحل، در صور ذیل قابل تعقیب است :
چك به صورت تضمینی، سفیدامضا، بدون تاریخ و وعده دار نباشد؛ منظور از این كه چک وعده دار نباشد، این است که چک به روز صادر شده باشد.
در مواردی، اشخاص چك هایی را بابت تضمین امری یا انجام تعهدی یا مواردی دیگر صادر می كنند یا چك هایی را به صورت امانت بدون تاریخ یا بدون تكمیل آن تسلیم اشخاص می كنند.  این گونه چك ها به واسطه اینكه تضمینی یا سفیدامضا یا بدون تاریخ است، فاقد وصف كیفری بوده و تنها از طریق دادگاه های حقوقی قابل پیگیری است. حال چنانچه چكی به روز صادر شده باشد و به صورت تضمینی، سفیدامضا و بدون تاریخ نباشد و متعاقباً منتهی به صدور گواهی عدم پرداخت شود، دارنده آن مجاز است با رعایت مواعدی كه شرح آن خواهد آمد، با تنظیم شكواییه آن به دادسرا، صادركننده را برای اعمال مجازات تحت تعقیب قرار دهد. (ماده ۱۳ قانون صدور چك)
دارنده چك، باید ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ سررسید مندرج در متن چك، وجه آن را از بانک مطالبه كند.
در غیر این صورت یعنی چنانچه دارنده ظرف مدت فوق از تاریخ سررسید، نسبت به اخذ گواهی عدم پرداخت (برگشتی) از بانک، اقدام نكند، حق شكایت كیفری خویش علیه صادركننده را از دست داده و تنها می تواند از طریق تنظیم دادخواست و اقامه دعوای حقوقی در دادگاه های عمومی حقوقی، حقوق خویش را از صادركننده مطالبه كند.
بنابراین دارنده باید قبل از انقضای مدت ۶ ماه از تاریخ سررسید، نسبت به برگشت زدن چك اقدام كند. (ماده ۱۱ قانون صدورچك)

 

 

امکان طرح دعوای کیفری برای دارنده چک ظرف ۶ ماه از تاریخ اخذ گواهی عدم پرداخت

دارنده چك باید پس از اخذ گواهی عدم پرداخت (برگشتی)، ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ اخذ گواهی مزبور، نسبت به طرح دعوی كیفری اقدام كند؛ در غیر این صورت نیز همانند مورد فوق، حق اقامه دعوی كیفری را از دست داده و تنها از طریق اقامه دعوای حقوقی می تواند حقوق خویش را پیگیری كند.
تنها شخصی می تواند علیه صادركننده چك شكایت كیفری كند كه گواهی عدم پرداخت یا به اصطلاح برگشتی صادره از بانك به نام او باشد.
به عبارت دیگر در حالتی كه پس از اخذ گواهی عدم پرداخت، دارنده، چك خویش را از طریق پشت نویسی به شخص دیگری واگذار كند، منتقل الیه (دارنده جدید چك)، حق شكایت كیفری علیه صادركننده را نداشته و تنها از طریق اقامه دعوای حقوقی، باید نسبت به وصول مطالبات خود از صادركننده اقدام كند. (ماده ۱۱ قانون صدور چك)   بسیاری از مراجعه كنندگان به بانك ها پس از اینكه متوجه می شوند چك دریافتی آنها بلامحل است، نمی دانند چگونه باید طرح دعوی كرده و اصولا این جرم جزو كدام دسته از جرایم محسوب می شود. همچنین بسیاری از کسانی که به دادگاه ها مراجعه می کنند، در مرحله اولیه با این امر به خوبی آشنا نیستند كه این موضوع، خود باعث سرگردانی آنها در دادگاه ها می شود.  این موضوع در حالی است كه اگر از این موضوع به خوبی اطلاع داشته باشند كه چگونه باید با این مورد خاص برخورد کرده و چه اقداماتی باید انجام دهند، شاید از سرگردانی و اطاله دادرسی رهایی یابند.

 

 

با شكایت دارنده چك، صادركننده چك بلامحل قابل تعقیب است

قبل از تنظیم شكایت، باید نكاتی را مورد توجه قرار داد .
صدور چك بلامحل از جمله جرایم خصوصی محسوب شده و بدون شكایت دارنده چك، صادركننده چك بلامحل قابل تعقیب نیست.
برای جلوگیری از زایل شدن حق شكایت كیفری، دارنده چك باید حداكثر تا ۶ ماه از تاریخ صدور چك برای وصول آن به بانك مربوطه مراجعه كرده و پس از اخذ گواهی عدم پرداخت نیز حداكثر تا ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، شكایت خود را به مرجع قضایی تقدیم كند. تنها دارنده چك، حق شكایت كیفری دارد. از لحاظ قانونی، دارنده چك، شخصی است كه برای نخستین بار چك را به بانك ارایه كرده و گواهی عدم پرداخت به نام وی صادر
شده باشد.
دادگاه صلاحیت دار برای رسیدگی به شكایت دارنده چك علیه صادركننده، دادگاه مستقر در مجتمع قضایی واقع در محدوده بانک محال علیه است.

لینک دین
تلگرام
اینستاگرام
الووکیل

ورود اعضا

برای دریافت خدمات حقوقی ثبت نام کنید