اثر زمانی عدم تمکین(نشوز)بر پرداخت نفقه
در این نوشتار به اثر زمانی عدم استحقاق نفقهدر صورت ارایه حکم عدم تمکیندر حق زوج می پردازیم و به این سوال می پردازیم که چنانچه زوج موفق به دریافت حکم عدم تمکین گردد و متقابلا زوجه مبادرت به طرح دعوی نفقه شده باشد، آیا زوج نسبت به زمان قبل از صدور اجراییه تمکین ، تکلیف بر پرداخت نفقه بطورکلی از زمان عقد ساقط می گردد یا تا زمان صدور اجراییه ، پرداخت نفقه بر دوش زوج باقیست و از آن زمان به بعد دیگر تکلیفی بر پرداخت نفقه ندارد؟
دکتر علی رفیعی، وکیل پایه یک دادگستریبعنوان وکیل طلاقدر دعاوی خانوادگی نظیر طلاق،مهریه، نفقه و... خانوادگی بیان می دارد :
توضیح آنکه از جمله حقوق زوجین نسبت به یکدیگر ، حق بر تمکین بر دیگری است بدین معنا که زوجین بر مبنای حسن معاشرت نسبت به یکدیگر، بایستی نسبت به یکدیگر تمکین نمایند. تمکین که در عرف و دکترین حقوقی به دو جنبه تمکین عام( وظایف عام زوجیت) و تمکین خاص( برقراری روابط زناشویی)، تقسیم می گردد ، در خصوص زوجه ، قانونگذار آثاری را در صورت اثبات عدم تمکین مترتب دانسته است که شامل اسقاط پرداخت نفقه، حق بر ازدواج مجدد زوج می گردد.
در این خصوص چنانچه تمکین زوجه سابقاً اثبات گردیده باشد نظیر آنکه زوجه باکره یا دوشیزه نباشد، بایستی قایل به این مهم باشیم که زوج از زمان عقد(قبل از صدور اجراییه) متعهد به پرداخت نفقه می باشد و اجراییه مبتنی بر عدم تکمین زوجه اثر قهقهرایی ندارد و زوج متعهد به پرداخت نفقه تا زمان صدور اجراییه خواهد بود.
در این خصوص رایی از شورای حل اختلال شهرستان مشهد مشاهده گردید که متاسفانه راه ناصوابی را پیموده بود که مطابق دریافت حکم بر عدم تمکین زوجه، زوج تکلیفی بر پرداخت نفقه نخواهند داشت که در این راستا لایحه دفاعیه تمکین برای احدی از مراجعین تنظیم گردید که بشرح ذیل تقدیم می گردد:
ریاست محترم دادگاه حقوقی مشهد
باسلام
احتراماً در خصوص دادنامه خلاف بشماره......... مورخ.... صادره از شعبه 12 شورای حل اختلاف شماره یک مشهد مستند به جهات الف و ج و ه ماده 348 قانون آیین دادرسی ضمن تقاضای نقض دادنامه و واخواهی بعمل آمده از سوی زوج به استحضار می رساند:
1-آنچنانچه تجدیدنظرخوانده محترم اقرار و اذعان دارد، زوج اعلام می نماید اینجانب تا قبل از صدور اجراییه عدم تمکین، خویش را تماماً به انجام می رسانیده ام تا آنجا که اینجانب از حالت دوشیزگی خارج و چندین سال نسبت به تمکین نامبرده اقدام نموده ام.بعبارت دیگر مراتب تمکین در حق زوج به تایید ایشان رسیده است فلذا وفق قاعده فقهی « استصحاب» مراتب تمکین بقوت خود باقی خواهد گردید و نمی توان برخلاف موازین حقوقی مبادرت به صدور حکم نمود.
2-نکته حایز اهمیت در این خصوص عطف به ماسبق دانستن دادنامه عدم تمکین نسبت به چندین سال قبل از آن و در نتیجه عدم تعلق نفقه از زمان عقد می باشد. بعبارت دیگر به زعم شورای حل اختلاف، چنانچه زوجه بعنوان مثال پس از 10 سال تمکین به لحاظ رفتارهای زوج، مبادرت به تمکین ننماید، شورای حل اختلاف اعلام می نماید که زوجه از شروع زندگی مشترک هیچگونه تمکینی ننموده و در نتیجه مستحق نفقه نخواهد بود که بدیهی است چنین استدلالی بر خلاف حقوق مکتسبه زوجه و برخلاف منطق و اصول حقوقی است.
3-دادنامه صادره در تعارض صریح و مسلم با اقرار زوج دایر بر وجود رابطه زناشویی حکایت دارد و زوج هیچگنه دلیل پرداخت دایر بر اثبات پرداخت نفقه ارایه نمی نماید.
4- آثار ناشی از صدور دادنامه الزام به تمکین جنبه تاسیسی دارد و پس از صدور اجراییه ، حق ازدواج مجدد و اسقاط نفقهبه همراه خواهد داشت و در نتیجه نمی توان چنین آثاری را به زمان قبل از صدور دادنامه و اجراییه تسری دارد.
