افترا و تهمت دو کلمه­‌ی تقریباً هم‌معنی هستند و به عنوان یک رفتار توسط قانون‌گذار جرم‌انگاری شده­‌اند. اگر فردی بدون دلیل و مدرک و با علم به بی‌گناه بودن یک شخص، به او جرمی را نسبت دهد، مرتکب جرم افترا شده‌ و با مجازاتی که قانون‌گذار برای آن درنظرگرفته‌است، روبرو خواهد شد.

روز گذشته، نخستین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و همان گونه که پیش بینی می شد، با حاشیه های داغی همراه بود، به گونه ای که در برخی از دقایق، کاندیداها حملات تندی به یکدیگر داشتند.

افترا به معناي دروغ بافتن، بهتان و تهمت‌زدن است

عنصر قانونيجرم افترادر ماده 697 بخش تعزيرات قانون مجازات اسلامي مصوب 1375 آمده است که به موجب آن، هر کس به وسيله اوراق چاپي يا خطي يا به وسيله درج در روزنامه و جرايد يا نطق در مجامع يا به هر وسيله ديگر به کسي امري را صريحا نسبت دهد يا آنها را منتشر نمايد که مطابق قانون، آن امر جرم محسوب مي‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت کند جز در مواردي که موجب حد است به يک ماه تا يک سال و تا 74 ضربه شلاق يا يکي از آن‌ها حسب مورد محکوم خواهد شد.

یکی از نکات قابل توجه در بررسی توهین، تفاوت این جرم با بزه افتراست. افترا بر اساس ماده‌ی ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی عبارت‌است‌از نسبت دادن جرمی به دیگری، به‌گونه‌ای که نسبت‌دهنده نتواند درستی استناد و ادعای خود را ثابت کند. مانند این‌که فردی در تارنمای خود ادعا کند که فلان شخص معروف، مرتکب جرم اختلاس شده است. حال اگر نتواند اثبات کند که آن شخص اختلاس کرده، به‌لحاظ وارد کردن تهمت ناروا به دیگران، به‌عنوان مفتری(کسی که به دیگری تهمت زده) قابل تعقیب خواهد بود.

افترا در لغت به معنای دروغ بستن و بهتان زدن و در اصطلاح حقوقی عبارت است از نسبت دادن صریح عمل مجرمانه بر خلاف حقیقت و واقع به شخص یا اشخاص معین به یکی از طرق مذکور در قانون، مشروط بر این که صحت عمل مجرمانه نسبت‌داده‌شده، در نزد مراجع قضایی ثابت نشود.

افترا یا تهمت به این معنا است که یک شخص در عین حال که از بی‌گناه بودن دیگری آگاهی دارد، جرمی را به او نسبت دهد. در این حالت در صورتی که نتواند اثبات کند که طرف مقابل او مجرم یا گناهکار است، به ارتکاب جرم افترا محکوم می‌شود.

ادعای شرف یا در اصطلاح حقوقی اعاده حیثیت به این معنا است که هرکس به هر نحو امور غیرواقع را به دیگری نسبت دهد، به شکلی که این کار باعث پایمال شدن حقوق وی اعم از مادی یا معنوی شود یا خیر، به موجب قانون برای وی حقی در جهت اعاده حقوق ازدست رفته ایجاد می شود تا به واسطه آن بتواند آثار جرم انگاری یا احتمالاً محکومیت بلاوجه خود را زایل کند.