سعی کنید ابتدا قیمت خانه‌ی مدنظرنان را بر اساس متراژ، عمر، امکانات و ناحیه‌ای که در آن واقع شده تخمین بزنید. حال اگر فرض کنیم یک خانه‌ی 100متری متری یک میلیون تومان قیمت داشته باشد (یعنی سر جمع ارزشش 100میلیون تومان باشد)، رهن آن عرفاً چقدر خواهد بود؟
دفتر حقوقی موکل، ارائه دهنده خدمات حقوقی، وکالت کلیه امور حقوقی توسط وکیل پایه یک دادگستری تهران
رهن کامل یک خانه در بازار معمولاً مبلغی بین یک پنجم یا یک ششم کل قیمت آن خانه است. اگر خانه نوساز باشد بعضاً ممکن است مبلغ رهن برابر با یک چهارم قیمت خانه نیز در نظر گرفته شود، ولی اگر خانه سن و سالی داشته باشد میزان یک ششم قیمت خانه برای رهن قابل پیش‌بینی است.
پس رهن کامل خانه‌ی 100میلیون تومانیِ ما، می‌تواند چیزی بین هفده میلیون تومان تا بیست و پنج میلیون تومان باشد.
اما سوال دیگر اینجاست: اگر صاحب خانه نخواهد خانه‌اش را رهن کامل بدهد و علاقه داشته باشد که به صورت ترکیبی (رهن+اجاره) خانه‌اش را به کسی واگذار کند، چه باید بکنیم و چگونه بفهمیم که اجاره‌ی پیشنهادی‌اش منصفانه است؟
به همان مثال خانه‌ی صد میلیون تومانی خودمان برگردیم و فرض کنیم که نوساز است و مبلغ رهن کامل آن بیست و پنج میلیون تومان است. حال اگر صاحب این خانه، ده‌میلیون تومان رهن + ششصدهزار تومان اجاره را پیشنهاد داده باشد، آیا این قیمت برای رهن و اجاره عادلانه است؟
فرمول محاسبه اجاره: ابتدا مبلغ رهن کامل را حساب می‌کنیم، بعد به ازای هر یک میلیون تومان رهن، چیزی حدود 30هزار تومان اجاره را در نظر می‌گیریم. لذا اگر خانه‌ای 25میلیون تومان رهن کاملش باشد، اجاره‌ی آن بدون هر گونه پول پیش می‌شود:
750=30×25
پس حالا که از 25میلیون تومان رهن کامل، ده میلیون تومان آن برای رهن تعیین شده و پانزده‌میلیون تومان مابقی باید به صورت اجاره پرداخت شود، حساب می‌کنیم که اجاره‌ی برابر با 15میلیون تومان رهن چقدر است:
450=30×15
اما می‌بینیم که صاحبخانه به جای 450هزار تومان، مبلغ 600هزار تومان را پیشنهاد داده است که با این حساب می‌توان سر آن چانه زد. البته یادتان باشد این فرمول نسبی‌است و ممکن است صاحب خانه‌ی شما به زیر 500هزار تومان راضی نشود. پس شما هم در این موارد از حس ششم خود و تحلیل سود و فایده بهره ببرید. گاهی نمی‌ارزد که معامله را سر اختلاف قیمت‌های جزئی به هم بزنید!
در پایان فراموش نکنید که نحوه تعیین اجاره بها و رهن رابطه‌ی مستقیم با نرخ سود بانکی دارد و گاهی اوقات با نوسان شدید نرخ سود، میزان سی هزار تومان برای هر یک میلیون نیز دچار تغییر می‌شود.
